همایش ارتقای شفافیت و نقش آن در سلامت اداری و مبارزه با فساد
شفافسازی، شرط اصلی فسادستیزی است.
(مقام معظم رهبری)
سخن رئیس همایش
رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت‌های مختلف بر مبنای تعالیم دینی و با الهام از رهنمودهای اسلامی، از شفافسازی به‌عنوان شرط اصلی فسادستیزی یاد کرده‌اند؛ براساس این دیدگاه، شفافسازی امور یکی از مهم‌ترین مطالبات و الزامات مواجهه مؤثر با فساد به شمار خواهد آمد. در فرایند شفافسازی ازجمله اولویت‌های نخست، شفافسازی در حوزه تقنین است؛ اینکه رئیس محترم قوه قضائیه تأکید می‌کنند «[اگر] قوانین شفاف باشد، قانون‌گریزان نمی‌توانند سوءاستفاده کنند» یا این سخن ایشان که «قانون باید اثرگذار، شفاف و صریح باشد» گواه اهمیت و لزوم توجه به «شفافیت» به عنوان یکی از سه وصف کیفی لازم برای یک قانون و از پیش‌نیازهای مقابله با فساد است. اینجاست که مسئله «چیستی شفافیت» طرح می‌شود. به بیان ساده مراد از شفافیت گردش آزاد و روان داده‌ها و دسترسی آسان ذی‌نفعان و افراد ذی‌صلاح نظارتی به آن‌ها در زمان مناسب و با کیفیت مناسب است؛ منظور از داده‌ها نیز، تمام دانستنی‌هایی است که به نحو مستقیم یا غیرمستقیم به کم و کیف مصرف بیتالمال و کم و کیف احقاق حقوق عامه مربوط می‌شود (به‌جز مواردی که امنیت جامعه به مخاطره می‌افتد و قانون آن را مشخص می‌کند).
شفافیت حس دیده شدن از سوی عموم را در مسئول به وجود می‌آورد؛ حسی که مسئول را بر آن می‌دارد تا رفتارش را تغییر دهد و درنتیجه فساد و انحراف کاهش یابد؛ یک بستر نظارتی و مطمئن‌ترین راهی که با ایجاد و ارتقای آن، خودکنترلی، مشارکت مردم در عرصه حکمرانی، افزایش کارایی و کاهش فساد حاصل خواهد شد و به‌تبع آن افزایش اعتماد عمومی در پی‌خواهد آمد؛ از اینرو بر آن شدیم تا همایشی با عنوان «ارتقای شفافیت و نقش آن در سلامت اداری و مبارزه با فساد» را برگزار نموده تا ضمن رقم‌زدن این رویداد مهم علاوه بر تحول در رویکردهای مرسوم و رایج فسادستیزی در کشور، در مقام عمل عزم جدی سازمان بازرسی کل کشور را نیز در این راه نشان داده شود.
آنچه مدنظر است گردآوری ایده‌ها و طرح‌های صاحب‌نظران درمورد نحوه کاربست و پیاده‌سازی شفافیت و همچنین نحوه ورود و مواجهه سازمان بازرسی کل کشور به مسائل حوزه فساد اداری است. در این همایش با تدوین محورهایی هدفمند و فاصله گرفتن از مباحث صرفاً تئوری، در پی آنیم تا مجامع علمی و دانشگاهی سراسر کشور را به یک چالش علمی با رویکرد حل مسئله فراخوانیم و امید داریم ماحصل آن ایده‌ها و طرح‌های علمی و کاربردی، در میدان اجرا و مطالبه‌گری شفافیت از دستگاه‌های اجرایی مفید واقع شود. اگر بخواهیم مهم‌ترین اهداف طراحی و اجرای این همایش را برشماریم فهرستی به شرح زیر خواهد بود.
- حساس نمودن جامعه علمی کشور به مسئله شفافیت و مطالبه‌گری آن باهدف فسادستیزی
- ایجاد گفتمان و فضای تبادل دانش و اندیشه در موضوع ارتقای شفافیت و کاربست آن در فسادستیزی
- گردآوری ادبیات موضوع و مقالات علمی در محورهای شش‌گانه همایش
- شناسایی طرح‌ها و ایده‌های جدید و کاربردی در موضوع شفافسازی و مطالبه‌گری شفافیت به‌منظور مقابله با فساد
- شناسایی محققان و اندیشمندان حوزه شفافیت به‌منظور جلب همکاری و مشارکت ایشان درجهت شفافسازی و فسادستیزی
- اعلان عزم و اراده سازمان بازرسی کل کشور در ارتقای شفافیت معطوف به مبارزه با فساد
سخن پایانی اینکه، ضمن دعوت از محققان و صاحب‌نظران این عرصه جهت ارائه آثار ارزشمندشان در قالب مقاله و اعلام آمادگی دبیرخانه همایش برای دریافت این آثار، توفیق این خدمت را نیز موجب مباهات می‌دانم.
دکتر ذبیح‌الله خدائیان